- หน้า 131 -
ทุกฺขํ โลเก อุปฺปชฺชติ ชรามรณํ อิทํ โข ทุกฺขํ อุปธินิทานํ
อุปธิสมุทยํ อุปธิชาติกํ อุปธิปฺปภวํ อุปธิสฺมึ สติ ชรามรณํ โหติ
อุปธิสฺมึ อสติ ชรามรณํ น โหตีติ ฯ โส ชรามรณญฺจ ปชานาติ
ชรามรณสมุทยญฺจ ปชานาติ ชรามรณนิโรธญฺจ ปชานาติ ยา
จ ชรามรณนิโรธสารุปฺปคามินี ปฏิปทา ตญฺจ ปชานาติ ตถา
ปฏิปนฺโน จ โหติ อนุธมฺมจารี ฯ อยํ วุจฺจติ ภิกฺขเว ภิกฺขุ
สพฺพโส สมฺมา ทุกฺขกฺขยาย ปฏิปนฺโน ชรามรณนิโรธาย ฯ
[๒๕๗]
อถาปรํ สมฺมสมาโน สมฺมสติ อนฺตรํ สมฺมสํ อุปธิ
ปนายํ กึนิทาโน กึสมุทโย กึชาติโก กึปภโว กึสฺมึ สติ อุปธิ
โหติ กิสฺมึ อสติ อุปธิ น โหตีติ ฯ โส สมฺมสมาโน เอวํ
ชานาติ อุปธิ ตณฺหานิทาโน ตณฺหาสมุทโย ตณฺหาชาติโก
ตณฺหาปภโว ตณฺหาย สติ อุปธิ โหติ ตณฺหาย อสติ อุปธิ น
โหตีติ ฯ โส อุปธิญฺจ ปชานาติ อุปธิสมุทยญฺจ ปชานาติ
อุปธินิโรธญฺจ ปชานาติ ยา จ อุปธินิโรธสารุปฺปคามินี ปฏิปทา
ตญฺจ ปชานาติ ตถา ปฏิปนฺโน จ โหติ อนุธมฺมจารี ฯ อยํ วุจฺจติ
ภิกฺขเว ภิกฺขุ สพฺพโส สมฺมา ทุกฺขกฺขยาย ปฏิปนฺโน อุปธินิโรธาย ฯ
[๒๕๘] อถาปรํ สมฺมสมาโน สมฺมสติ อนฺตรํ สมฺมสํ ตณฺหา
ปนายํ กตฺถ อุปฺปชฺชมานา อุปฺปชฺชติ กตฺถ นิวีสมานา นิวีสตีติ ๑ ฯ
โส สมฺมสมาโน เอวํ ชานาติ ยํ โข โลเก ปิยรูปํ สาตรูปํ
เอตฺเถสา ตณฺหา อุปฺปชฺชมานา อุปฺปชฺชติ เอตฺถ นิวีสมานา
#๑ ม. ยุ. นิวิสมานา นิวิสตีติ ฯ เอวมุปริปิ ฯ