ตสฺมา สญฺญาติ วุจฺจติ ฯ กิญฺจ สญฺชานาติ ฯ นีลํปิ สญฺชานาติ ปีตกํปิ สญฺชานาติ โลหิตกํปิ สญฺชานาติ โอทาตํปิ สญฺชานาติ ฯ สญฺชานาตีติ โข ภิกฺขเว ตสฺมา สญฺญาติ วุจฺจติ ฯ กิญฺจ ภิกฺขเว สงฺขาเร วเทถ ฯ สงฺขตํ อภิสงฺขโรนฺตีติ โข ภิกฺขเว ตสฺมา สงฺขาราติ วุจฺจนฺติ ฯ กิญฺจ สงฺขตํ อภิสงฺขโรนฺติ ฯ รูปํ รูปตฺตาย สงฺขตํ อภิสงฺขโรนฺติ เวทนํ เวทนตฺตาย สงฺขตํ อภิสงฺขโรนฺติ สญฺญํ สญฺญตฺตาย สงฺขตํ อภิสงฺขโรนฺติ สงฺขาเร สงฺขารตฺตาย สงฺขตํ อภิสงฺขโรนฺติ วิญฺญาณํ วิญฺญาณตฺตาย สงฺขตํ อภิสงฺขโรนฺติ ฯ สงฺขตํ อภิสงฺขโรนฺตีติ โข ภิกฺขเว ตสฺมา สงฺขาราติ วุจฺจนฺติ ฯ กิญฺจิ ภิกฺขเว วิญฺญาณํ วเทถ ฯ วิชานาตีติ โข ภิกฺขเว ตสฺมา วิญฺญาณนฺติ วุจฺจติ ฯ กิญฺจ วิชานนฺติ ๑ ฯ อมฺพิลํปิ วิชานาติ ติตฺตกํปิ วิชานาติ กฏุกํปิ วิชานาติ มธุรํปิ วิชานาติ ขาริกํปิ วิชานาติ อขาริกํปิ วิชานาติ โลณิกํปิ วิชานาติ อโลณิกํปิ วิชานาติ ฯ วิชานาตีติ โข ภิกฺขเว ตสฺมา วิญฺญาณนฺติ วุจฺจติ ฯ

---

[๑๖๐] ตตฺร ภิกฺขเว สุตวา อริยสาวโก อิติ ปฏิสญฺจิกฺขติ อหํ โข เอตรหิ รูเปน ขชฺชามิ อตีตํปาหํ อทฺธานํ เอวเมว รูเปน ขชฺชึ เสยฺยถาปิ เอตรหิ ปจฺจุปฺปนฺเนน รูเปน ขชฺชามิ อหญฺเจว โข ปน อนาคตํ รูปํ อภินนฺเทยฺยํ อนาคตํปาหํ อทฺธานํ เอวเมว รูเปน ขชฺเชยฺยํ เสยฺยถาปิ เอตรหิ ปจฺจุปฺปนฺเนน รูเปน ขชฺชามีติ ฯ โส อิติ ปฏิสงฺขาย อตีตสฺมึ รูปสฺมึ อนเปกฺโข #๑ โป. ยุ. วิชานาติ ฯ