อุปฺปชฺชนฺติ โส นิโรธํ ผุสติ ฯ เอวํ โข โปฏฺฐปาท อนุปุพฺพาภิสญฺญานิโรธสมฺปชานสมาปตฺติ โหตีติ ฯ

---

[๒๘๗] เอวํ โปฏฺฐปาทาติ ฯ เอกญฺเจว นุ โข ภนฺเต ภควา สญฺญคฺคํ ปญฺญเปติ อุทาหุ ปุถูปิ สญฺญคฺเค ปญฺญเปตีติ ฯ เอกํปิ โข โปฏฺฐปาท อหํ สญฺญคฺคํ ปญฺญเปมิ ปุถูปิ สญฺญคฺเค ปญฺญเปมีติ ฯ ยถากถํ ปน ภนฺเต ภควา เอกํปิ สญฺญคฺคํ ปญฺญเปติ ปุถูปิ สญฺญคฺเค ปญฺญเปตีติ ฯ ยถา ยถา โข โปฏฺฐปาท นิโรธํ ผุสติ ตถา ตถา อหํ สญฺญคฺคํ ปญฺญเปมิ เอวํ โข อหํ โปฏฺฐปาท เอกํปิ สญฺญคฺคํ ปญฺญเปมิ ปุถูปิ สญฺญคฺเค ปญฺญเปมีติ ฯ

---

[๒๘๘] สญฺญา นุ โข ภนฺเต ปฐมํ อุปฺปชฺชติ ปจฺฉา ญาณํ อุทาหุ ญาณํ ปฐมํ อุปฺปชฺชติ ปจฺฉา สญฺญา อุทาหุ สญฺญา จ ญาณํ จ อปุพฺพํ อจริมํ อุปฺปชฺชนฺตีติ ฯ สญฺญา โข โปฏฺฐปาท ปฐมํ อุปฺปชฺชติ ปจฺฉา ญาณํ สญฺญุปฺปาทา จ ปน ญาณุปฺปาโท โหติ โส เอวํ ปชานาติ อิทปฺปจฺจยา กิร เม ญาณํ อุทปาทีติ ฯ อิมินา จ โข เอตํ โปฏฺฐปาท ปริยาเยน เวทิตพฺพํ ยถา สญฺญา ปฐมํ อุปฺปชฺชติ ปจฺฉา ญาณํ สญฺญุปฺปาทา จ ปน ญาณุปฺปาโท โหตีติ ฯ

---

[๒๘๙] สญฺญา นุ โข ภนฺเต ปุริสสฺส อตฺตา อุทาหุ อญฺญา สญฺญา อญฺโญ อตฺตาติ ฯ กึ ปน ตฺวํ โปฏฺฐปาท อตฺตานํ