ยโต โข ภิกฺขเว ภิกฺขุโน สุขาย เวทนาย ราคานุสโย ปหีโน โหติ ทุกฺขาย เวทนาย ปฏิฆานุสโย ปหีโน โหติ อทุกฺขมสุขาย เวทนาย อวิชฺชานุสโย ปหีโน โหติ ฯ อยํ วุจฺจติ ภิกฺขเว ภิกฺขุ นิราคานุสโย ๑ สมฺมทฺทโส อจฺเฉชฺชิ ตณฺหํ วิวตฺตยิ สญฺโญชนํ สมฺมามานาภิสมยา อนฺตมกาสิ ทุกฺขสฺสาติ ฯ๕

---

[๓๖๔] สุขํ เวทยมานสฺส เวทนํ อปฺปชานโต โส ราคานุสโย โหติ อนิสฺสรณทสฺสิโน ฯ ทุกฺขํ เวทยมานสฺส เวทนํ อปฺปชานโต ปฏิฆานุสโย โหติ อนิสฺสรณทสฺสิโน ฯ อทุกฺขมสุขํ สนฺตํ ภูริปญฺญํ น เทสิตํ ตํ วาปิ ๒ อภินนฺทติ เนว ทุกฺขา ปมุจฺจติ ฯ ยโต จ ภิกฺขุ อาตาปี สมฺปชญฺญํ น ริญฺจติ ตโต โส เวทนา สพฺพา ปริชานาติ ปณฺฑิโต ฯ โส เวทนา ปริญฺญาย ทิฏฺเฐ ธมฺเม อนาสโว กายสฺส เภทา ธมฺมฏฺโฐ สงฺขฺยํ นูเปติ ๓ เวทคูติ ฯ ตติยํ ฯ

---

[๓๖๕] อสฺสุตวา ภิกฺขเว ปุถุชฺชโน เอวํ ๔ วาจํ ภาสติ อตฺถิ มหาสมุทฺเท ปาตาโลติ ฯ ตํ โข ปเนตํ ภิกฺขเว อสฺสุตวา ปุถุชฺชโน อสนฺตํ อสํวิชฺชมานํ เอวํ วาจํ ภาสติ อตฺถิ มหาสมุทฺเท ปาตาโลติ ฯ สารีริกานํ โข เอตํ ภิกฺขเว ทุกฺขานํ เวทนานํ อธิวจนํ ยทิทํ ปาตาโลติ ฯ อสฺสุตวา ภิกฺขเว ปุถุชฺชโน สารีริกาย ทุกฺขาย #๑ ม. นิรนุสโย ฯ ๒ ม. ยุ. ตญฺจาปิ ฯ ๓ ยุ. สงฺขํ โน เปติ ฯ เอวมุปริปิ ฯ #๔ ม. ยุ. ยํ ฯ