พระสุตตันตปิฎกไทย: 14/187/347      
      สุตตันตปิฎก มัชฌิมนิกาย อุปริปัณณาสก์
      
     
 
    
        
          
            	(๔)  เข้าจตุตถฌาน  อันไม่มีทุกข์  ไม่มีสุข  เพราะละสุขละทุกข์  และดับโสมนัส
โทมนัสก่อนๆ  ได้  มีสติบริสุทธิ์เพราะอุเบกขาอยู่  ฯ
	ดูกรอานนท์  อย่างนี้แล  ภิกษุชื่อว่าย่อมดำรงจิตภายใน  ให้จิตภายในสงบ  ทำจิตภายใน
ให้เป็นธรรมเอกผุดขึ้น  ตั้งจิตภายในมั่น  ฯ
	ภิกษุนั้นย่อมใส่ใจความว่างภายใน  เมื่อเธอกำลังใส่ใจความว่างภายในจิตยังไม่แล่นไป
ยังไม่เลื่อมใส  ยังไม่ตั้งมั่น  ยังไม่นึกน้อมไปในความว่างภายในเมื่อเป็นเช่นนั้น  ภิกษุย่อม
รู้ชัดอย่างนี้ว่า  เมื่อเรากำลังใส่ใจความว่างภายใน  จิตยังไม่แล่นไป  ยังไม่เลื่อมใส  ยังไม่ตั้งมั่น
ยังไม่นึกน้อมไปในความว่างภายใน  ด้วยอาการนี้แล  ย่อมเป็นอันเธอรู้สึกตัวในเรื่องความว่าง
ภายในนั้นได้  ฯ
	ภิกษุนั้นย่อมใส่ใจความว่างภายนอก  ...
	ภิกษุนั้นย่อมใส่ใจความว่างทั้งภายในและภายนอก  ...
	ภิกษุนั้นย่อมใส่ใจอาเนญชสมาบัติ  เมื่อเธอกำลังใส่ใจอาเนญชสมาบัติจิตยังไม่แล่นไป
 ยังไม่เลื่อมใส  ยังไม่ตั้งมั่น  ยังไม่นึกน้อมไปในอาเนญชสมาบัติเมื่อเป็นเช่นนั้น  ภิกษุย่อมรู้ชัด
อย่างนี้ว่า  เมื่อเรากำลังใส่ใจอาเนญชสมาบัติ  จิตยังไม่แล่นไป  ยังไม่เลื่อมใส  ยังไม่ตั้งมั่น
ยังไม่นึกน้อมไปในอาเนญชสมาบัติด้วยอาการนี้แล  ย่อมเป็นอันเธอรู้สึกตัวในเรื่องอาเนญช
สมาบัตินั้นได้  ฯ
	ดูกรอานนท์  ภิกษุนั้นพึงดำรงจิตภายใน  ให้จิตภายในสงบ  ทำจิตภายในให้เป็นธรรมเอก
ผุดขึ้น  ตั้งจิตภายในให้มั่น  ในสมาธินิมิตข้างต้นนั้นแล  เธอย่อมใส่ใจความว่างภายใน  เมื่อเธอ
กำลังใส่ใจความว่างภายใน  จิตย่อมแล่นไป  เลื่อมใส  ตั้งมั่น  นึกน้อมไปในความว่างภายใน
เมื่อเป็นเช่นนั้น  ภิกษุย่อมรู้ชัดอย่างนี้ว่า  เมื่อเรากำลังใส่ใจความว่างภายใน  จิตย่อมแล่นไป
เลื่อมใส  ตั้งมั่น  นึกน้อม  ไปในความว่างภายใน  ด้วยอาการนี้แล  ย่อมเป็นอันเธอรู้สึกตัวในเรื่อง
ความว่างภายในนั้นได้  ฯ
	ภิกษุนั้นย่อมใส่ใจความว่างภายนอก  ...
	ภิกษุนั้นย่อมใส่ใจความว่างทั้งภายในและภายนอก  ...
	ภิกษุนั้นย่อมใส่ใจอาเนญชสมาบัติ  เมื่อเธอกำลังใส่ใจอาเนญชสมาบัติจิตย่อมแล่นไป
เลื่อมใส  ตั้งมั่น  นึกน้อมไปในอาเนญชสมาบัติ  เมื่อเป็นเช่นนั้น  ภิกษุย่อมรู้ชัดอย่างนี้ว่า