-(ผู้ศึกษาพึงสังเกตให้เห็นว่า ภิกษุผู้ตั้งอยู่ในสัมมาทิฏฐิ ย่อมไม่ประพฤติพรหมจรรย์ เพื่อสมาธิภาวนาอันนำมาซึ่งการได้เห็นรูปทิพย์ ฟังเสียงทิพย์ จึงเป็นสาวกอันแท้จริงของ พระผู้มีพระภาคเจ้า).

การเห็นความปฏิกูลแห่งยศ-อาหาร-ความรัก-สุภะ-ผัสสะ-อุปาทาน

นาคิตะ ! เราอย่าต้องเกี่ยวข้องกับยศเลย ; ยศก็อย่ามาเกี่ยวข้องกับเราเลย. นาคิตะ ! ผู้ใดเป็นผู้ไม่ได้ตามปรารถนา ไม่ได้โดยง่าย ไม่ได้โดยสะดวก ซึ่งเนกขัมมสุข ปวิเวกสุข อุปสมสุข สัมโพธิสุข เหมือนอย่างที่เราได้อยู่ตามปรารถนา ได้โดยง่าย ได้โดยสะดวกแล้ว เขาผู้นั้นก็จะพึงยินดีอยู่กะ มิฬหสุข๑ มิทธสุข๒ และ สุขอันเกิดจากลาภสักการะและเสียงสรรเสริญ.

นาคิตะ ! อุจจาระปัสสาวะ เป็นผลของสิ่งที่บุคคลกินแล้ว ดื่มแล้ว เคี้ยวแล้ว ลิ้มแล้ว; นั่นแหละ คือผลไหลออกของสิ่งนั้น.

นาคิตะ ! โสกะปริเทวะโทมนัสสะอุปายาสะ ย่อมเกิดขึ้นจาก ความแปรปรวนเป็นอย่างอื่นของสิ่งอันเป็นที่รัก : นั่นแหละผลไหลออกของสิ่งนั้น.

๑. คือสุขอาศัยท่อปัสสาวะ.

๒. คือสุขของคนนอนสยบบนสิ่งอสุจิปฏิกูล.

นาคิตะ ! ความเป็นของปฏิกูล ๓ ในนิมิตอันสวยงาม ย่อมปรากฏขึ้น แก่บุคคลผู้ตามประกอบซึ่ง ความเพียรในอสุภนิมิต : นั่นแหละผลไหลออกแห่งการกระทำเช่นนั้น.

นาคิตะ ! ความเป็นของปฏิกูลในผัสสะ ย่อมปรากฏขึ้น แก่บุคคลผู้ ตามเห็นอยู่ซึ่ง ความไม่เที่ยงในผัสสายตนะหก : นั่นแหละเป็นผลแห่งการกระทำเช่นนั้น.

นาคิตะ ! ความเป็นของปฏิกูลในอุปาทาน ย่อมปรากฏขึ้น แก่บุคคลผู้ตามเห็นอยู่ซึ่ง ความเกิดขึ้นและความเสื่อมไปในอุปาทานขันธ์ทั้งห้าอยู่ : นั่นแหละเป็นผลไหลออกแห่งการกระทำเช่นนั้น.